Wstęp: Język jako narzędzie wpływu – Odsłaniając funkcję impresywną

8

Wstęp: Język jako narzędzie wpływu – Odsłaniając funkcję impresywną

Język, w swojej fundamentalnej roli, jest niczym wszechstronny instrument. Służy nam nie tylko do opisywania rzeczywistości czy wyrażania emocji, ale przede wszystkim do kształtowania jej, a dokładniej – do wpływania na innych. W gąszczu funkcji językowych, wyodrębnionych przez wybitnych językoznawców takich jak Roman Jakobson, jedna z nich wyróżnia się szczególnie swoją dynamiką i ukierunkowaniem na odbiorcę. Mowa o funkcji impresywnej, zwanej również konatywną lub perswazyjną, której zadaniem jest nakłonienie adresata do działania, zmiany postawy, przyjęcia określonej opinii, a nawet wywołanie w nim konkretnych emocji. To potężne narzędzie, obecne w każdym aspekcie naszego życia – od codziennych rozmów, przez marketing, politykę, aż po subtelną sztukę literatury. Niniejszy artykuł poświęcony jest dogłębnej analizie tej fascynującej funkcji języka, jej mechanizmom, zastosowaniom i etycznym dylematom, jakie niesie ze sobą umiejętne posługiwanie się nią.

Zrozumienie funkcji impresywnej pozwala nie tylko stać się bardziej świadomym nadawcą komunikatów, ale także krytycznym odbiorcą, zdolnym do demaskowania manipulacji i podejmowania autonomicznych decyzji. W dobie wszechobecnej informacji i nieustannej walki o uwagę, świadomość mechanizmów językowego wpływu staje się kluczową kompetencją. Przyjrzymy się, jak słowa – odpowiednio dobrane i ułożone – stają się siłą napędową zmian, motywacji i, nierzadko, wywierania presji.

Czym jest funkcja impresywna (konatywna)? Definicja i teoretyczne podstawy

W modelu funkcji językowych Romana Jakobsona, funkcja impresywna (konatywna) skupia się na odbiorcy (adresacie) komunikatu. Jej esencją jest wywieranie wpływu, a zatem intencja nadawcy, by za pośrednictwem języka skłonić odbiorcę do konkretnej reakcji. Nie chodzi tu o przekazanie informacji (funkcja referencyjna), wyrażenie uczuć nadawcy (funkcja emotywna) czy sprawdzenie kanału komunikacji (funkcja fatyczna), lecz o aktywny wpływ na wolę i działanie drugiej strony. Cel ten może być różnorodny – od prostej prośby, poprzez polecenie, perswazję, aż po subtelną sugestię czy manipulację.

Podstawą funkcji impresywnej jest założenie, że język ma moc sprawczą. Słowa nie są jedynie neutralnym nośnikiem treści, ale aktywem, które może wywołać realne konsekwencje w świecie. Kiedy matka mówi dziecku „Uporządkuj swój pokój!”, prezes firmy wydaje polecenie „Zwiększmy sprzedaż o 20%!”, a reklama krzyczy „Kup teraz!”, wszystkie te komunikaty, mimo różnic w tonie i kontekście, realizują tę samą impresywną funkcję – dążą do wywołania określonego działania u adresata. Nawet najbardziej subtelne formy, takie jak pytanie retoryczne „Czy naprawdę chcesz przegapić taką okazję?”, mają na celu nie uzyskanie odpowiedzi, lecz skłonienie do refleksji, która ma doprowadzić do pożądanego przez nadawcę rezultatu.

Kluczowe cechy funkcji impresywnej to:

• Orientacja na odbiorcę: Wszystkie elementy komunikatu są tak dobrane, aby maksymalizować wpływ na adresata.
• Intencja wpływu: Nadawca świadomie dąży do zmiany postawy, zachowania lub opinii odbiorcy.
• Zmienna siła oddziaływania: Od łagodnej prośby po kategoryczny rozkaz.
• Emocjonalne zaangażowanie: Często wykorzystuje się środki, które mają wzbudzić emocje (strach, radość, poczucie winy, nadzieję), aby ułatwić perswazję.
• Zastosowanie w różnych formach: Od pojedynczych słów, przez zdania, po całe teksty i złożone kampanie komunikacyjne.

Zrozumienie tych teoretycznych podstaw jest niezbędne do dalszej analizy praktycznych zastosowań funkcji impresywnej i oceny jej skuteczności oraz etyki.

Psychologia perswazji: Jak funkcja impresywna wpływa na odbiorcę?

Skuteczność funkcji impresywnej nie jest przypadkowa – opiera się na głębokich mechanizmach psychologicznych, które kierują ludzkimi decyzjami i zachowaniami. Nadawcy, świadomie lub intuicyjnie, odwołują się do tych uniwersalnych zasad, aby zwiększyć siłę swojego przekazu.

1. Odwołanie do emocji (Pathos)

Jednym z najpotężniejszych narzędzi impresywnych jest wzbudzanie emocji. Ludzie często podejmują decyzje nie na podstawie racjonalnej analizy faktów, lecz pod wpływem silnych uczuć. Reklamy, które pokazują szczęśliwe rodziny („Poczuj miłość z naszym produktem!”), kampanie społeczne ostrzegające przed zagrożeniami („Pijesz? Nie jedź!”) czy apele charytatywne ukazujące cierpienie, wszystkie wykorzystują emocje, aby skłonić do działania. Strach, radość, nadzieja, poczucie winy, miłość – to potężne motywatory.

2. Autorytet i wiarygodność (Ethos)

Ludzie są bardziej skłonni słuchać i ufać tym, których postrzegają jako autorytety lub osoby wiarygodne. Dlatego w komunikatach impresywnych często pojawiają się odwołania do ekspertów, znanych osobistości, a nawet symboli instytucjonalnych. Lekarz polecający konkretny lek, celebryta promujący kosmetyk, czy polityk przemawiający zza mównicy z godłem państwowym – wszystko to ma wzmocnić przekaz i uczynić go bardziej przekonującym. Jeśli nadawca jest postrzegany jako kompetentny i uczciwy, odbiorca jest bardziej otwarty na jego wpływy.

3. Logika i racjonalne argumenty (Logos)

Choć emocje są ważne, funkcja impresywna może również działać poprzez odwoływanie się do rozumu. Przedstawienie logicznych argumentów, danych statystycznych, czy dowodów naukowych (nawet jeśli są selektywnie dobrane) ma na celu przekonanie odbiorcy, że proponowane działanie jest słuszne i racjonalne. Slogany typu „9 na 10 stomatologów poleca…” lub „Oszczędź do 30%…” apelują do pragmatyzmu i rozsądku, sugerując, że podjęcie danej decyzji jest po prostu korzystne.

4. Społeczny dowód słuszności

Ludzie mają tendencję do naśladowania zachowań innych, szczególnie w sytuacjach niepewności. Jeśli widzimy, że wiele osób robi coś, jesteśmy bardziej skłonni uznać to za prawidłowe. Dlatego komunikaty typu „Dołącz do milionów zadowolonych klientów!” lub „Bestseller!” są tak skuteczne. Sugerują one, że produkt lub usługa są popularne i wartościowe, co wzbudza chęć przynależności i uniknięcia poczucia bycia 'poza nurtem’.

5. Niedostępność i pilność

Oferty ograniczone czasowo („Tylko dziś!”, „Ostatnie sztuki!”) lub niedostępne dla wszystkich, tworzą poczucie pilności i ekskluzywności. Mechanizm psychologiczny jest prosty: jeśli coś jest rzadkie lub grozi, że zaraz zniknie, postrzegamy to jako bardziej wartościowe i czujemy presję, by działać natychmiast. „Nie przegap okazji!” to klasyczny przykład impresywnego wezwania do natychmiastowego działania, wykorzystującego lęk przed utratą.

Zrozumienie tych mechanizmów pozwala lepiej analizować komunikaty, które mają na nas wpłynąć, a także świadomie konstruować własne, aby były bardziej efektywne.

Arsenał środków stylistycznych funkcji impresywnej – od imperatywu do sugestii

Funkcja impresywna manifestuje się w języku poprzez szereg specyficznych środków stylistycznych, które nadają komunikatom siłę oddziaływania na odbiorcę. Ich umiejętne zastosowanie decyduje o skuteczności perswazji.

1. Tryb rozkazujący (imperatyw)

To najbardziej bezpośredni i oczywisty środek impresywny. Czasowniki w trybie rozkazującym wydają polecenia, prośby lub sugestie wprost, nie pozostawiając wątpliwości co do intencji nadawcy. Przykłady są wszechobecne: „Kup teraz!”, „Zadzwoń!”, „Pamiętaj o tym!”, „Uśmiechnij się!”, „Nie daj się oszukać!”. Imperatywy są skuteczne, ponieważ jasno komunikują oczekiwane działanie i często tworzą poczucie pilności. W języku polskim tryb rozkazujący jest stosunkowo prosty w konstrukcji (np. „zrób”, „idź”, „pisz”), co ułatwia jego stosowanie w chwytliwych hasłach.

2. Pytania retoryczne

Pytanie retoryczne, choć formalnie jest pytaniem, nie oczekuje odpowiedzi. Jego celem jest skłonienie odbiorcy do refleksji, zasugerowanie mu pewnej perspektywy lub wzmocnienie argumentacji. „Czy nie zasługujesz na to, co najlepsze?” – to pytanie nie szuka „tak” lub „nie”, ale ma wywołać w odbiorcy poczucie, że oczywiście zasługuje, a co za tym idzie, powinien zainteresować się oferowanym produktem czy usługą. „Czy naprawdę chcemy, żeby tak wyglądała nasza przyszłość?” – tego typu pytanie w dyskursie politycznym ma wzbudzić niepokój i skłonić do zmiany decyzji wyborczych.

3. Wykrzyknienia i intonacja

Wykrzykniki (interiekcje) oraz odpowiednia intonacja w mowie dodają komunikatom impresywnym silny ładunek emocjonalny. „Niesamowite!”, „Wspaniale!”, „Uważaj!” – te krótkie formy wyrażają intensywne uczucia, które mają udzielić się odbiorcy i wzmocnić jego reakcję. W mowie, podniesiony ton, nacisk na konkretne słowa, szybsze tempo wypowiedzi – wszystko to może potęgować efekt impresywny, budząc poczucie ekscytacji, zagrożenia lub pilności.

4. Czasowniki modalne i wyrażenia nakłaniające

Oprócz czystych imperatywów, w funkcji impresywnej często pojawiają się czasowniki modalne, takie jak „musieć”, „powinien”, „trzeba”, „warto”, które sugerują konieczność, obowiązek lub korzyść z podjęcia danego działania. „Musisz to zobaczyć!” (zamiast „Zobacz to!”), „Powinieneś skorzystać z tej szansy” (zamiast „Skorzystaj z tej szansy”). Te formy są nieco łagodniejsze niż imperatywy, ale wciąż mają wyraźny cel nakłonienia. Podobnie działają wyrażenia typu „Gorąco polecam…”, „Nie możesz przegapić…”, „Warto spróbować…”, które choć nie są bezpośrednimi poleceniami, silnie sugerują pożądane zachowanie.

5. Partykuły i wskaźniki perswazyjne

Subtelne partykuły i wskaźniki perswazyjne mogą wzmocnić przekaz impresywny. Na przykład partykuła „już” w zdaniu „Kup już teraz!” dodaje pilności. Partykuła „przecież” („Przecież to oczywiste!”) ma utwierdzić odbiorcę w przekonaniu o słuszności jakiegoś stanowiska. Podobnie, spójniki takie jak „dlatego”, „zatem”, „więc” często wprowadzają konkluzje, które mają skłonić odbiorcę do przyjęcia określonej tezy lub podjęcia działania.

6. Metafory, porównania i obrazowe słownictwo

Chociaż nie są to środki bezpośrednio impresywne, metafory i język obrazowy często są wykorzystywane do wzmocnienia emocjonalnego oddziaływania komunikatu, co z kolei ułatwia perswazję. „Zanurz się w świecie smaku!” (reklama jedzenia), „Uwolnij swój potencjał!” (hasło motywacyjne). Obrazowe słownictwo angażuje wyobraźnię i czyni przekaz bardziej zapadającym w pamięć i angażującym emocjonalnie.

Cały ten arsenał środków językowych świadczy o niezwykłej elastyczności funkcji impresywnej, która potrafi przybrać różne formy – od brutalnego nakazu po subtelną, niemal niezauważalną sugestię.

Funkcja impresywna w świecie marketingu i reklamy – Sztuka przekonywania do zakupu

Marketing i reklama to prawdopodobnie domena, w której funkcja impresywna osiąga swoje apogeum. Cała branża opiera się na umiejętnym wykorzystywaniu języka do wpływania na decyzje konsumentów, budowania lojalności wobec marki i, ostatecznie, generowania sprzedaży. Celem jest nie tylko informowanie o produkcie, ale przede wszystkim stworzenie potrzeby, wywołanie pragnienia i skłonienie do natychmiastowego działania.

Techniki perswazji w reklamach

1. Bezpośrednie wezwania do działania (Call to Action – CTA): To kwintesencja funkcji impresywnej w reklamie. Slogany takie jak „Kup teraz!”, „Sprawdź ofertę!”, „Odbierz swój kod!”, „Zarejestruj się bezpłatnie!” są projektowane tak, by były klarowne, zwięzłe i budziły poczucie pilności. Ich umiejscowienie (np. na przycisku w sklepie internetowym) jest równie ważne jak treść.

2. Slogany i hasła emocjonalne: Marki często używają chwytliwych fraz, które niekoniecznie mówią o cechach produktu, ale o doświadczeniu lub emocjach, jakie ma on wywołać. „Just Do It.” (Nike) – to czysty imperatyw, motywujący do działania i pokonywania barier. „Think Different.” (Apple) – to zaproszenie do innego sposobu myślenia, pozycjonujące markę jako innowacyjną i skierowaną do nonkonformistów. „Poczuj różnicę.” (np. kawy) – to apel do zmysłów i obietnica wyjątkowego doświadczenia. Te hasła budują silne skojarzenia emocjonalne z marką.

3. Tworzenie poczucia pilności i ekskluzywności: Klasyczne techniki, oparte na psychologii niedostępności, są niezmiennie skuteczne. „Tylko do końca tygodnia!”, „Ostatnie 24 godziny promocji!”, „Limitowana edycja!”. Komunikaty te wykorzystują obawę przed przegapieniem okazji (FOMO – Fear Of Missing Out) i zmuszają do szybkiej decyzji. Firmy często podają „dane” takie jak „Zostało tylko 5 sztuk w magazynie”, aby dodatkowo potęgować ten efekt.

4. Wykorzystanie języka korzyści: Zamiast sucho opisywać cechy produktu, reklama skupia się na tym, co produkt „zrobi dla Ciebie”. „Wybierz nasz krem, a Twoja skóra będzie promieniała!”, „Zainwestuj w to szkolenie, a rozwiniesz swoją karierę!”. Użycie trybu oznajmującego z obietnicą przyszłych korzyści ma silne zabarwienie impresywne, gdyż skłania do działania poprzez wizję lepszej przyszłości.

5. Pytania retoryczne i presupozycje:
* Pytania retoryczne: „Czy chcesz mieć więcej wolnego czasu?”, „Czy Twoje włosy potrzebują odżywienia?” – mają na celu skłonić klienta do samodzielnego, twierdzącego wniosku i otworzyć go na ofertę.
* Presupozycje: To założenia, które są implicite zawarte w komunikacie i które odbiorca musi przyjąć jako prawdziwe, aby komunikat miał sens. Na przykład, hasło „Odkryj prawdziwą czystość!” zakłada, że do tej pory klient nie doświadczył „prawdziwej czystości” i że ten produkt mu ją zapewni. Slogan „Teraz możesz zjeść ulubioną czekoladę bez wyrzutów sumienia!” presupozycje, że wcześniej klient miał wyrzuty sumienia, a nowy produkt to zmieni. Te subtelne techniki wpływają na postrzeganie produktu, często bez dostarczania twardych dowodów.

6. Wykorzystanie autorytetów i rekomendacji: Opinie ekspertów, influencerów czy znanych osób są cennym kapitałem w reklamie. „Polecam ten produkt!” (od lekarza), „Moja ulubiona kawa!” (od celebryty). Społeczny dowód słuszności, gdy widzimy setki pozytywnych recenzji, również działa jako silny impuls do zakupu.

Wszystkie te techniki pokazują, że marketing i reklama to nie tylko sztuka estetyki wizualnej, ale przede wszystkim mistrzowskie posługiwanie się słowem w funkcji impresywnej, by skutecznie oddziaływać na psychikę konsumenta.

Wpływ funkcji impresywnej w polityce, publicystyce i życiu codziennym

Poza światem komercji, funkcja impresywna odgrywa fundamentalną rolę w kształtowaniu opinii publicznej, zarządzaniu społeczeństwem i w codziennych interakcjach międzyludzkich.

W polityce i życiu publicznym

Polityka to arena nieustannej walki o wpływ i przekonywanie. Funkcja impresywna jest tu kluczowym narzędziem:

• Slogany wyborcze: „Silna Polska!”, „Polska sercem Europy!”, „Głosuj na zmianę!” – to krótkie, emocjonalne hasła, które mają wzbudzić konkretne skojarzenia, nadzieje lub obawy, motywując wyborców do oddania głosu na konkretną opcję. Często są to hasła imperatywne lub nacechowane silnymi emocjami.
• Przemówienia polityczne: Politycy używają pytań retorycznych („Czy chcemy, aby nasza przyszłość była zagrożona?”), wykrzyknień, metafor i patosu, aby porwać tłumy, wzbudzić entuzjazm lub oburzenie. Celem jest nie tylko poinformowanie o programie, ale przede wszystkim przekonanie do swojej wizji i skłonienie do poparcia.
• Kampanie społeczne: Mają na celu zmianę postaw i zachowań społecznych. „Stop pijanym kierowcom!”, „Nie dla hejtu!”, „Pamiętaj o segregacji śmieci!” – to bezpośrednie wezwania do działania, często wzmacniane obrazami o silnym ładunku emocjonalnym (np. zdjęcia ofiar wypadków drogowych).
• Regulaminy i przepisy: Choć brzmią sucho i formalnie, są one esencją funkcji impresywnej w kontekście normatywnym. „Zakaz palenia!”, „Należy zachować ciszę!”, „Obowiązuje noszenie maseczek!” – to jednoznaczne polecenia, których celem jest sterowanie zachowaniem obywateli i zapewnienie przestrzegania prawa i porządku. Język prawny często posługuje się trybem oznajmującym, który jednak ma funkcję impresywną ze względu na swoją moc sprawczą (np. „Kto czyni to, podlega karze…”).

W publicystyce

Dziennikarstwo opinii, felietony, komentarze – to gatunki, w których funkcja impresywna jest niezwykle widoczna. Publicyści dążą do kształtowania opinii czytelników, nakłaniania ich do refleksji, a czasem nawet do podjęcia działań (np. podpisania petycji, wzięcia udziału w demonstracji). Używają mocnych epitetów, pytań retorycznych, a także budują narracje, które mają wzbudzić empatię, oburzenie lub poczucie wspólnoty. „Czy ten rząd naprawdę dba o obywateli?”, „Musimy w końcu obudzić się i działać!” – to przykłady, które mają poruszyć czytelnika i skłonić go do przyjęcia optyki autora.

W życiu codziennym

Funkcja impresywna jest integralną częścią naszych codziennych interakcji.

• Prośby i polecenia: „Podaj mi sól”, „Zamknij drzwi”, „Proszę, pomóż mi” – to podstawowe, codzienne przejawy funkcji impresywnej.
• Porady i sugestie: „Powinieneś odpocząć”, „Może warto spróbować tego?”, „Uważaj na siebie” – choć delikatniejsze, mają na celu wpłynięcie na zachowanie drugiej osoby.
• Motywacja: Rodzice motywujący dzieci („Postaraj się bardziej!”, „Dasz radę!”), trenerzy sportowi („Wyciśnij z siebie wszystko!”) czy mentorzy biznesowi („Nie poddawaj się!”) – wszyscy oni używają języka w funkcji impresywnej, aby pobudzić do większego wysiłku i osiągnięcia celów.
• Perswazja w konfliktach: W negocjacjach, dyskusjach, a nawet kłótniach, staramy się przekonać drugą stronę do naszych racji, zmieniając jej perspektywę lub skłaniając do ustępstw. Używamy argumentów logicznych, odwołujemy się do emocji, a czasem grozimy lub prosimy.

Ta wszechobecność funkcji impresywnej podkreśla, jak fundamentalne jest jej zrozumienie dla efektywnej komunikacji i świadomego uczestnictwa w życiu społecznym.

Funkcja impresywna w literaturze i sztuce – Kreowanie emocji i zaangażowania

W dziedzinie literatury i szerzej rozumianej sztuki, funkcja impresywna nabiera szczególnego wymiaru. Nie służy tu zazwyczaj bezpośredniej sprzedaży czy politycznej agitacji, lecz ma na celu głębokie zaangażowanie czytelnika lub widza, wywołanie w nim silnych emocji, skłonienie do refleksji, a nawet zmiany sposobu postrzegania świata.

W literaturze i poezji

Pisarze i poeci to mistrzowie manipulacji językiem, którzy wykorzystują funkcję impresywną do budowania więzi z odbiorcą i potęgowania artystycznego wyrazu.

• Apostrofa: Bezpośredni zwrot do adresata (często nieobecnego, abstrakcyjnego lub personifikowanego bytu) to klasyczny przykład. „Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie…” z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza to nie tylko wyraz miłości, ale także impresywne wezwanie do współodczuwania, skłonienie czytelnika do przyjęcia podobnej postawy uczuciowej wobec ojczyzny. W liryce osobistej zwroty typu „Ach, serce moje!” lub „O, rozpaczy!” mają za zadanie intensyfikować emocje i przekazać je odbiorcy.
• Wykrzyknienia i pytania retoryczne: W poezji są one często wykorzystywane do budowania dramatyzmu i podkreślania intensywności przeżyć. „Cóż za widok!”, „Jakże to możliwe?” – nie oczekują odpowiedzi, ale mają wywołać podobne zdziwienie lub wzruszenie u czytelnika. W balladach, dramatyczne wezwania do bohatera lub natury potęgują immersję w świat przedstawiony.
• Imperatywy (często ukryte): Nawet w prozie, pisarze mogą używać subtelnych form impresywnych. Opisy, które epatują szczegółami, mają „zmuszać” czytelnika do wyobrażenia sobie pewnej sceny. Rozdziały zakończone cliffhangerami „zmuszają” czytelnika do dalszego czytania. Narratorzy często wciągają czytelnika w akcję, np. „Wyobraź sobie teraz…” lub „Zastanów się, co czułbyś w tej sytuacji…”.
• Język wartościujący i emocjonalny: Celowe użycie słownictwa silnie nacechowanego emocjonalnie (np. „ohydny”, „cudowny”, „tragiczny”, „zbawienny”) ma wzbudzić w czytelniku określone reakcje i postawy wobec przedstawionych postaci, wydarzeń czy idei.

Funkcja impresywna w literaturze nie służy przekazywaniu suchych faktów, lecz budowaniu głębokiego, emocjonalnego połączenia z dziełem, prowokując do refleksji nad ludzką naturą, moralnością czy sensem istnienia. Jest to funkcja subtelna, często ukryta pod płaszczem piękna i estetyki, ale niezwykle potężna w swoim oddziaływaniu.

Etyczne aspekty funkcji impresywnej – Granice wpływu i manipulacji

Niezwykła moc funkcji impresywnej pociąga za sobą istotne kwestie etyczne. Skoro język ma zdolność do modyfikowania postaw i zachowań, kluczowe staje się pytanie o granice dopuszczalnego wpływu i moment, w którym perswazja przekracza granicę, stając się manipulacją.

Perswazja (pożądana) vs. Manipulacja (niepożądana):

• Perswazja zakłada otwartą komunikację, w której nadawca jasno przedstawia swoje intencje i argumenty, a odbiorca ma pełną świadomość, że jest obiektem wpływu. Celem jest osiągnięcie porozumienia lub skłonienie do działania, które jest korzystne dla obu stron lub zgodne z wartościami odbiorcy. Odbiorca zachowuje autonomię w procesie decyzyjnym.
• Manipulacja polega na ukrytym wpływie, gdzie nadawca celowo zataja swoje prawdziwe intencje, wykorzystuje słabości odbiorcy, fałszuje informacje lub prezentuje je w sposób tendencyjny, aby skłonić go do działania, które jest korzystne głównie dla manipulatora, często ze szkodą dla odbiorcy. Odbiorca nie jest świadomy, że jest manipulowany, a jego autonomia jest naruszona.

Kiedy funkcja impresywna staje się problematyczna?

1. Fałszywe obietnice i dezinformacja: Reklamy, które obiecują nierealne rezultaty („Schudnij 10 kg w tydzień bez wysiłku!”) lub politycy, którzy szerzą fałszywe informacje, aby zyskać poparcie – to klasyczne przykłady nieetycznego wykorzystania funkcji impresywnej. Jest to celowe wprowadzanie w błąd, wykorzystujące zaufanie odbiorcy.

2. Wykorzystywanie lęków i słabości: Kampanie, które grają na najgłębszych obawach ludzi